AI VÀ TƯƠNG LAI CỦA CON NGƯỜI.
Gần đây, tôi hay tìm đọc và nghe Geoffrey Hinton, giáo sư người Anh gốc Canada, chủ nhân giải Nobel Vật lý 2024 và được mệnh danh là “cha đỡ đầu của trí tuệ nhân tạo”. Ông ấy đưa ra những cảnh báo gây chấn động về tương lai của loài người trong kỷ nguyên AI.
Theo Hinton, khả năng trí tuệ nhân tạo có thể dẫn đến sự diệt vong của nhân loại trong vòng 30 năm tới là 10–20% – một tỷ lệ đủ lớn để không thể xem nhẹ. Ông thậm chí hạ cảnh báo xuống còn 19 năm trong cuộc phỏng vấn mới đây.
Điều khiến cảnh báo của ông có sức nặng đặc biệt là xuất phát từ chính nhà khoa học đã đặt nền móng cho học sâu (deep learning), công nghệ cốt lõi tạo nên ChatGPT hay hệ thống nhận diện hình ảnh hiện nay.
Ông chỉ ra rằng, một khi các hệ thống AI đủ mạnh để tự đặt mục tiêu, chúng sẽ tìm cách tự tồn tại, và từ đó vượt khỏi sự kiểm soát của con người. “Chúng ta chưa từng đối mặt với những cỗ máy thông minh hơn mình. Một khi điều đó xảy ra, hậu quả sẽ không thể lường trước,” Hinton nhấn mạnh.
Không chỉ dừng ở nguy cơ tận thế, ông còn cảnh báo về những tác động xã hội gần hơn: hàng triệu việc làm có thể biến mất khi AI thay thế cả những nghề đỉnh cao trí thức; quyền lực công nghệ tập trung vào một số tập đoàn sẽ làm gia tăng bất bình đẳng; và AI có thể bị lạm dụng để sản xuất thông tin giả, thao túng dư luận hoặc thậm chí thiết kế vũ khí sinh học.
Hinton cho rằng các biện pháp quản lý hiện nay của các công ty công nghệ là chưa đủ. Ông đề xuất một ý tưởng táo bạo: lập trình cho AI một “bản năng làm mẹ” – một dạng động lực gốc rễ để bảo vệ loài người thay vì hủy diệt. Dù còn mơ hồ về mặt kỹ thuật, ông coi đây là lời kêu gọi cộng đồng khoa học cùng nghiên cứu, giống như cách nhân loại từng xây dựng hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân.
Điều trớ trêu là chính Hinton cũng thừa nhận: AI đã quá hữu ích để con người có thể dừng lại. Nó mang lại đột phá trong y tế, năng lượng, giáo dục, nhưng nếu phát triển mà không đi kèm biện pháp an toàn thì cũng có thể trở thành mối đe dọa lớn nhất trong lịch sử.
Lời cảnh báo của “cha đỡ đầu AI” vì thế vừa là hồi chuông báo động, vừa là lời nhắn gửi: tương lai sẽ được định hình không chỉ bởi sức mạnh công nghệ, mà bởi trách nhiệm và lựa chọn của nhân loại hôm nay.
HOÀNG TƯ GIANG (FB)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét